Rijbewijskeuring voor mensen met een autismespectrumstoornis
In augustus 2010 is een wet aangenomen, waarin wordt bepaald dat mensen met een autismespectrumstoornis (ASS) voortaan verplicht een keuring moeten ondergaan bij het aanvragen of verlengen van hun rijbewijs. Wat houdt de wet m.b.t. de rijbewijskeuring nu precies in voor mensen met autisme? Wat betekent dit in de praktijk? Een artikelenreeks over autorijden met autisme, met daarin onder meer (achtergrond)informatie, praktische stappenplannen en een actie-overzicht.
Special rijbewijskeuring voor mensen met een autismespectrumstoornis
In deze artikelenreeks of
special rondom de verplichte rijbewijskeuring voor mensen met een autismespectrumstoornis, worden de feiten overzichtelijk op een rij gezet, wordt achtergrondinformatie gegeven en worden eventuele kritiekpunten benoemd. Ook vindt u in deze
special twee praktische stappenplannen, voor het aanvragen danwel het verlengen van het rijbewijs, wanneer er sprake is van een autismespectrumstoornis.
Regeling rijgeschiktheid bij autismespectrumstoornissen.
In augustus 2010 is een wet aangenomen, waarin wordt bepaald dat mensen met een autismespectrumstoornis (ASS) voortaan verplicht een keuring moeten ondergaan bij het aanvragen en misschien ook bij het verlengen van hun rijbewijs.
Dit is de
Regeling houdende wijziging van de Regeling eisen geschiktheid 2000 met betrekking tot de geschiktheid bij diabetes, multiple sclerose, intracraniële tumoren, epilepsie en autismespectrumstoornissen en enkele andere wijzigingen en is gepubliceerd in de Staatscourant van 23 augustus 2010. In het artikel
beoordeling rijgeschiktheid bij autisme wordt ingegaan op deze regeling.
Stappenplannen
Voor de beoordeling van de rijgeschiktheid van mensen met een autismespectrumstoornis moet een procedure worden doorlopen. Stappen hierin zijn onder andere het invullen van een
Eigen Verklaring door de persoon met de ASS zelf, een
specialistisch rapport opgesteld door een psychiater met kennis en ervaring op het gebied van autismespectrumstoornissen bij volwassenen en soms het afleggen van een
rijtest. De gehele procedure kan onoverzichtelijk zijn voor sommige mensen, zeker wanneer er sprake is van een ASS. Hieronder staan twee handige stappenplannen om je weg te vinden tussen alle regels en instanties.
Stappenplan rijbewijs aanvraag bevat een praktisch stappenplan wanneer iemand met een ASS voor de eerste keer zijn/haar rijbewijs wil aanvragen.
Stappenplan rijbewijs verlengen bevat een praktisch stappenplan voor diegenen die al in het bezit zijn van hun rijbewijs, en hun rijbewijs moeten gaan vernieuwen of verlengen.
Kritiek op de huidige regeling
In de praktijk blijken er diverse haken en ogen aan deze nieuwe regelgeving te kleven. Hoewel er bij autismespectrumstoornissen sprake is van een heterogeen beeld, dat wil zeggen dat de manier waarop de aandoening tot uiting komt per individu anders is, is er sprake van uniforme regelgeving. Het artikel Kritiek op de Regeling eisen geschiktheid 2000 bij ASS bevat diverse kritiekpunten. De nieuwe regeling is gebaseerd op een advies van de Gezondheidsraad. In het artikel
Advies Gezondheidsraad rijgeschiktheid bij autisme wordt ingegaan op dit advies. Het is discutabel of de vertaling van het advies van de Gezondheidsraad met betrekking tot de autismespectrumstoornissen naar de (nieuwe) tekst van de Regeling Eisen Geschiktheid 2000 wel goed is gebeurd. Dit komt in genoemd artikel over het advies van de Gezondheidsraad ook aan bod.
Acties
Vanuit deze kritiek op de huidige inhoud en uitvoeringspraktijk van de Regeling Eisen Geschiktheid 2000 voor mensen met een ASS zijn enkele acties op touw gezet. In het artikel Acties rondom de rijbewijskeuring ASS staan deze genoemd.
Rijles en Autisme
Om rij-instructeurs en cliënten te informeren over het geven van rijles aan mensen met autisme of ADHD heeft Spectrum Brabant een website opgericht: www.rijles-en-autisme.nl. Rijles en Autisme is een platform waar rij-instructeurs met specialisatie op het gebied van Autisme en ADHD zich kunnen profileren en vindbaar zijn voor kandidaten.
Verklarende woordenlijst
Een aantal veelgebruikte begrippen in de diverse artikelen en/of de tekst van de regeling worden hieronder toegelicht.
Aantekening door de arts:
Met aantekening van de keurend arts wordt bedoeld de aantekening die wordt geplaatst op de Eigen verklaring als een van de vragen bevestigend wordt beantwoord (REG 2000, 2012).
Eigen Verklaring:
Op dit formulier staan vragen over uw lichamelijke en geestelijke gesteldheid. Deze Eigen Verklaring moet je kopen bij een rijschool, de gemeente of één van de theorie-examencentra van het CBR.
Geschiktheid:
Geschiktheid heeft betrekking op de lichamelijke en geestelijke kwaliteiten op grond waarvan een persoon wel of niet, of voor een beperkte tijdsduur, geschikt is voor het besturen van een motorrijtuig; de vaststelling van de geschiktheid voor één of meer rijbewijscategorieën geschiedt door middel van afgifte (door het CBR) van de verklaring van geschiktheid (REG 2000, 2012).
Specialistisch rapport:
Het rapport dat het CBR ontvangt van de onafhankelijke specialist naar wie een persoon door het CBR is verwezen. Hieronder wordt tevens verstaan het rapport van een keuring in de eigen-verklaringsprocedure of onderzoek in de vorderingsprocedure, uitgevoerd door een arts onder supervisie en verantwoordelijkheid van een specialist naar wie de persoon is verwezen (REG 2000, 2012).
Verklaring van Geschiktheid:
Een Verklaring van Geschiktheid is een verklaring waarin staat dat iemand medisch en praktisch gezien verantwoord de weg op kan. Het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) geeft deze verklaring af.